Uvod
Spinocelularni ili planocelularni karcinom je maligni tumor kože koji nastaje u epidermu. Javlja se u vidu uzdignutih čvorića sa krustom ili u vidu crvenih ploča sa perutanjem. Rastu relativno brzo i mogu da ulcerišu ili vlaže. Najčešće se javljaju u regiama koji su najizloženiji suncu, kao što je lice, poglavina, ušne školjke, usne, vrat i ekstremiteti. Većina ih nastaje iz prekursorske lezije (aktiničke keratoze, dugotrajne rane ili ožiljka). Faktori rizika za nastanak su: izloženost UV zračenju, hemijski kancerogeni, imunosupresija, ali i dugotrajna terapija UV zracima koja se provodi u nekim bolestima kože (PUVA terapija). Kao okidač mogu delovati i onkogeni virusi (posebno HPV virusi), kao i životne navike (pušenje i konzumiranje alkohola važni su faktori u predelu usana i jezika).
Epidemiologija
Najčešće se javlja u dobi oko 70. godine života. Češći je kod osoba svetle kože i kose. Ređi je od bazalioma (1:10). Godišnja incidenca u Velikoj Britaniji je 36 na 100 000 stanovika, a u Australiji čak 250 na 100 000 stanovnika. Oko dva puta je češći kod muškaraca nego kod žena.
Klinička slika i dijagnostika
Pojava male ružičaste flekice, ili promene na koži poput svetlog ili ružičastog čvorića, često je prvi znak koji se može uočiti. U ovoj fazi obično nema nikakvih simptoma. Upravo zbog nesepcifičnog izgleda i karaktera u ranoj fazi je jedino moguće uraditi ranu dijagnostiku kod osoba koje se redovno kontrolišu ili kada se slučajno otkrije tokom pregleda neke druge promene. Međutim, ukoliko on nastavi dalji razvoj, on raste i put vani i u dubinu, dajući prve simptome u vidu svraba. Definitivna dijagnoza se postavlja nakon biopsije histopatološkim pregledom.
Spinocelularni karcinom kože spada u karcinome sa srednjim metastatskim potencijalom. Neinvazivni oblik retko metastazira, dok invazivni tip ima veće mogućnosti za metastaziranje. U odnosu na prečnik, spinocelularni karcinom kože sa prečnikom većim od 4mm ima veće šanse da metastazira nego onaj sa manjim prečnikom.
Terapija
U lečenju aktiničkih keratoza obično se primenjuje krioterapija, laserska destrukcija, fotodinamska terapija, a moguće je primeniti i 5-fluorouracil (sam ili u kombinaciji sa sistemskim retinoidom) ili 5% imikvimod u obliku kreme.
U lečenju spinocelularnog karcinoma kože prvi izbor je hirurško lečenje. U obzir može doći i radioterapija. Ona se po pravilu primenjuje kod starijih osoba, gde postoje kontraindikacije za operativni zahvat, a takođe i kod tumora usne i u slučaju brzorastućih tumora. Hemioterapija se sprovodi kod pacijenata sa metastazama na unutrašnjim organima, najčešće se koristi bleomicin.
Spinocelularni ili planocelularni karcinom je maligni tumor kože koji nastaje u epidermu. Javlja se u vidu uzdignutih čvorića sa krustom ili u vidu crvenih ploča sa perutanjem. Rastu relativno brzo i mogu da ulcerišu ili vlaže. Najčešće se javljaju u regiama koji su najizloženiji suncu, kao što je lice, poglavina, ušne školjke, usne, vrat i ekstremiteti. Većina ih nastaje iz prekursorske lezije (aktiničke keratoze, dugotrajne rane ili ožiljka). Faktori rizika za nastanak su: izloženost UV zračenju, hemijski kancerogeni, imunosupresija, ali i dugotrajna terapija UV zracima koja se provodi u nekim bolestima kože (PUVA terapija). Kao okidač mogu delovati i onkogeni virusi (posebno HPV virusi), kao i životne navike (pušenje i konzumiranje alkohola važni su faktori u predelu usana i jezika).
Epidemiologija
Najčešće se javlja u dobi oko 70. godine života. Češći je kod osoba svetle kože i kose. Ređi je od bazalioma (1:10). Godišnja incidenca u Velikoj Britaniji je 36 na 100 000 stanovika, a u Australiji čak 250 na 100 000 stanovnika. Oko dva puta je češći kod muškaraca nego kod žena.
Klinička slika i dijagnostika
Pojava male ružičaste flekice, ili promene na koži poput svetlog ili ružičastog čvorića, često je prvi znak koji se može uočiti. U ovoj fazi obično nema nikakvih simptoma. Upravo zbog nesepcifičnog izgleda i karaktera u ranoj fazi je jedino moguće uraditi ranu dijagnostiku kod osoba koje se redovno kontrolišu ili kada se slučajno otkrije tokom pregleda neke druge promene. Međutim, ukoliko on nastavi dalji razvoj, on raste i put vani i u dubinu, dajući prve simptome u vidu svraba. Definitivna dijagnoza se postavlja nakon biopsije histopatološkim pregledom.
Spinocelularni karcinom kože spada u karcinome sa srednjim metastatskim potencijalom. Neinvazivni oblik retko metastazira, dok invazivni tip ima veće mogućnosti za metastaziranje. U odnosu na prečnik, spinocelularni karcinom kože sa prečnikom većim od 4mm ima veće šanse da metastazira nego onaj sa manjim prečnikom.
Terapija
U lečenju aktiničkih keratoza obično se primenjuje krioterapija, laserska destrukcija, fotodinamska terapija, a moguće je primeniti i 5-fluorouracil (sam ili u kombinaciji sa sistemskim retinoidom) ili 5% imikvimod u obliku kreme.
U lečenju spinocelularnog karcinoma kože prvi izbor je hirurško lečenje. U obzir može doći i radioterapija. Ona se po pravilu primenjuje kod starijih osoba, gde postoje kontraindikacije za operativni zahvat, a takođe i kod tumora usne i u slučaju brzorastućih tumora. Hemioterapija se sprovodi kod pacijenata sa metastazama na unutrašnjim organima, najčešće se koristi bleomicin.
Нема коментара:
Постави коментар