Povrede grkljana i vrata

Etiologija ipatogeneza Povrede larinksa i vrata javljaju se u naj­većem broju slučajeva kao posledica sao­braćajne traumatologije, dok su prostrelne povrede vezane za patologiju traumatizma rata. U mirnodopskim uslovima ove povre­de su najčešće izolovane i nanose se u cilju ubistva ili samoubistva, dok su u ratnim us­lovima udružene sa povredama drugih orga­na i retko su izolovane. Iako relativno retke ove povrede su značajne u dijagnostič­kom, terapijskom i prognostičkom smislu jer mogu da ugroze život bolesnika i da stvo­re brojne i trajne funkcijske sekvele. U svet-skoj i domaćoj literaturi navodi se podatak da se od svih povreda tela zadobijenih u Pr­vom i Drugom svetskom ratu, povrede vra­ta i larinksa javljaju u oko 4% slučajeva. Iako je larinks najistureniji deo vrata, ove povrede su retke iz nekoliko razloga: 1. Grkljan je relativno zaštićen sa prednje gornje strane mandibulom, sa donje i prednje strane grudnom i klavikularnom kosti, bočno m. sternokleidomastoideu-som, a pozadi kičmenom muskulaturom.

Grkljan je mekim tkivima suspendovan između jezične kosti i traheje i na taj na­čin pokretan u svim pravcima.
Hrskavičav skelet počinje da osificira u srednjim godinama, tako da je okošta-lost homogena tek u starijih osoba. To čini da su frakture najčešće u osoba srednjih godina.
Sve ovo ima daleko manji značaj kod strelnih povreda, sem u slučaju kada sila ko­ja povreduje larinks i vrat nije izuzetno jaka.

Sa etiološkog gledišta, povrede larinksa mogu biti prouzrokovane mehaničkom si­lom, fizičkom energijom i hemijskim sred­stvima.

Mehaničke povrede

Mehaničke povrede larinksa i vrata naj­češće su medu svim povredama zbog ra­znovrsnosti etioloških faktora. Mehanička sila koja izaziva povredu su predmeti, oru­đa, oružja, strangulacija kao i vešanje u cilju samoubistva. Na osnovu porekla i po­sledica koje izaziva, mehanička sila se mo­že podeliti na tupu i oštru, a povrede mo­gu biti otvorene i zatvorene.